czwartek, 12 grudnia 2024 06:19

Czym są lalki motanki?

Motanki to starosłowiańskie lalki wykonane z naturalnych materiałów.

Nazwa lalek oddaje istotę ich wykonania – motanie, czyli nakładanie warstw materiałów przywiązywanych nićmi, bądź tworzenia lalek z nici, traw, gałązek. Nie używano ostrych narzędzi, aby „nie skaleczyć losu”. 

Tradycja wykonania motanek jest tak stara, jak historia uprawy i użytkowania lnu i konopi. Zgodnie z nią pełniły trzy funkcje: 

  • obrzędową, 
  • magiczną 
  • zabawek. 

Motanie było zajęciem kobiet, jedną z czynności związanych z przędzeniem i tworzeniem nici, które później zawijano w uporządkowaną formę motka. Zakładając sprawczy charakter przędzenia nici i motania, tworzono motanki: antropomorficzne formy z włożoną w nie intencją. Były amuletami lub talizmanami, zatem przyciągały różnorodne dobra lub chroniły przed złem. Współcześnie są też elementem tradycyjnej sztuki ludowej i nośnikami dziedzictwa kulturowego.

Istnieje bardzo wiele motanek tworzonych do działań obrzędowych związanych z agrarnym kołem roku. Powstawały motanki-zabawki, dzięki którym dzieci poznawały i uczyły się ról społecznych w trakcie zabawy. Dużą grupę motanek stanowią te, które „opowiadają historie kobiet”, ich potrzeb i pragnień. 

Każda z motanek miała swoje przeznaczenie i czas wykonania. Także czas istnienia. Przez lata powstało wiele technik wykonania motanek, a także wiele ich typów wynikających z pojawiających się potrzeb, co ma odzwierciedlenie w ich nazwach. 

Jak wyglądałaby motanka, którą nazwiesz „Ja”?

Zapraszam Cię w tę drogę.

Podziel się